Mở kênh cho doanh nghiệp bày tỏ bức xúc cùng với hải quan

Tại Hội nghị tham vấn hải quan-doanh nghiệp tổ chức tại TP HCM sáng 4/11, ông Vũ Ngọc Anh, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, hiện nay công tác phối hợp giữa hải quan và doanh nghiệp còn gây phiền hà, làm lãng phí thời gian và chi phí thông quan. 

Từ 2015, ngành hải quan sẽ cùng hiệp hội doanh nghiệp tổ chức tham vấn định kỳ để giải quyết khó khăn, bất cập trong vấn đề thông quan hàng hóa.

Hiện thời gian làm thủ tục hải quan của Việt Nam tới 21 ngày, cao hơn so với các nước Đông Nam Á 14 ngày. Do vậy, Việt Nam đang bị xếp thứ hạng 78 về chỉ số cạnh tranh trên thế giới, tụt xa so với Singapore, Malaysia…

Thêm vào đó, thời gian qua, dù ngành hải quan nỗ lực trong công tác tổ chức tham vấn trao đổi với doanh nghiệp nhưng vẫn chưa sâu. Ngành vẫn chưa có đầu mối cụ thể đảm nhiệm công tác tham vấn nên nguồn lực triển khai còn phân tán, cơ chế thông tin, báo cáo tham vấn giữa các cấp, các đơn vị chưa thông suốt khiến quá trình giải quyết khiếu nại khúc mắc giữa hải quan và doanh nghiệp còn nhiều bất cập.

Doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn khi thông quan hàng hóa. Ảnh: HQ.

Từ 2015, ngành hải quan sẽ đẩy mạnh công tác phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) nâng cao hiệu quả thực thị Hiệp định tạo thuận lợi thương mại của WTO (TFA). Theo đó, hải quan sẽ cùng với các hiệp hội doanh nghiệp tổ chức công tác tham vấn định kỳ để giải quyết những vấn đề bức xúc nhất mà các bên liên quan gặp phải. Cụ thể, các bên sẽ tham gia thảo luận, làm rõ trách nhiệm của nhau trong các giải pháp được đề xuất. Từng bước khắc phục những khó khăn trong thủ tục hành chính, thuế, phí, thời gian làm thủ tục xuất nhập hàng. Đồng thời, tạo ra sự đồng thuận trong cộng đồng doanh nghiệp, minh bạch hóa hoạt động hải quan, hạn chế các hiện tượng tiêu cực...

Đồng tình với lộ trình kế hoạch “Tham vấn hải quan-doanh nghiệp 2015”, tuy nhiên ông Nguyễn Văn Bé, Chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp Khu công nghiệp TP HCM đề nghị, khi tiến hành các hội nghị tham vấn, cơ quan Nhà nước cần đề cao sự minh bạch, cho phép doanh nghiệp được bày tỏ những bức xúc trái chiều. Thêm vào đó các hiệp hội có quyền quyết định đại diện trình bày bức xúc thay vì chỉ định của cơ quan hải quan, tránh tình trạng doanh nghiệp bị làm khó khi đưa ra những thông tin tiêu cực liên quan đến hệ thống quản lý.

Ông Bé cũng thẳng thắn cho hay, tình trạng cán bộ hải quan "nhũng nhiễu" làm khổ doanh nghiệp vẫn còn nhiều. Khi xử lý vi phạm, giải quyết vướng mắc cho doanh nghiệp, nhiều Bộ, ngành còn đùn đẩy trách nhiệm cho nhau. Các khâu quản lý từ Chi cục cho tới Tổng cục Hải quan thiếu thống nhất khiến nhiều lô hàng bị "ngâm" cả năm trời mới được thông quan dẫn đến tình hình sản xuất đình trệ, chi phí thông quan cũng như đầu tư sản xuất của các công ty tăng cao gây ách tắc trong hoạt động xuất nhập khẩu. 

Khá bức xúc về vấn đề thông quan chậm, ông Huỳnh Văn Hạnh, Phó chủ tịch Hiệp hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP HCM cũng cho hay, từ trước tới nay dù phản ánh khá nhiều về sự rườm rà trong thủ tục thông quan cũng như cách ứng xử của cán bộ hải quan, tuy nhiên, cơ quan quản lý không có câu trả lời thỏa đáng, thậm chí lảng tránh nên doanh nghiệp mất lòng tin. Do vậy, đối với lộ trình mới này, nhà chức trách cần có cam kết thực hiện tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhanh chóng và đầy đủ. Đồng thời, phân cấp giải quyết rõ ràng để tránh tình trạng đưa đẩy trách nhiệm.

Hội nghị tham vấn Hải quan-Doanh nghiệp nằm trong dự án Quản trị Nhà nước nhằm tăng trưởng toàn diện của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) phối hợp cùng Tổng cục Hải quan để nâng cao hiệu quả thực thị Hiệp định tạo thuận lợi thương mại của WTO (TFA). Dự kiến 2015, Tổng cục Hải quan sẽ tổ chức tham vấn định kỳ xung quanh các vấn đề: vướng mắc trong luật Hải quan, hạn chế trong thông quan điện tử, thuế, phí...